“กำเนิดไพ่” กว่าจะมาเป็นไพ่ที่เรารู้จัก มีความเป็นมาอย่างไรนะ ?
การกำเนิดไพ่ “ไพ่” หรือ “Cards” ที่เรารู้จักกันเป็นอย่างดีในฐานะการ์ดเกมที่ช่วยฝึกสกิลการคำนวณตัวเลขทางคณิตศาสตร์นั้น จริง ๆ แล้วเป็นองค์ความรู้เก่าโบราณที่มีประวัติและคุณค่าทางวัฒนธรรมมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ถ้ามองย้อนกลับไปแบบพิจารณาลึกขึ้นเราจะเห็นว่าไพ่เป็นเกมที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลกมานานแล้ว ไม่ว่าจะฝั่งเอเชียหรือยุโรปล้วนมีเกมไพ่ประจำถิ่นกันแทบทั้งนั้น
แต่ถ้าหากลองถามความคิดเห็นคนทั่วไปว่า “ไพ่” มีถิ่นกำเนิดมาจากไหน เชื่อว่าคนส่วนใหญ่อาจจะตอบว่ามาจากฝั่งตะวันตก ด้วยภาพจำของกีฬาไพ่โป๊กเกอร์ที่ได้รับความนิยมสูงในโซนนั้น แต่จริง ๆ แล้วหลักฐานส่วนใหญ่ตั้งแต่สมัยศตวรรษที่ 9 ได้ชี้ให้เห็นว่า “ไพ่” มีต้นกำเนิดที่แท้จริงมาจากประเทศในทวีปเอเชียตะวันออก (East Asia) อย่าง “ประเทศจีน” นั่นเอง
- ไพ่ และ กระดาษ เกี่ยวข้องกันอย่างไร
สำหรับใครที่สงสัยว่าไพ่และกระดาษสัมพันธ์กันอย่างไร ต้องขอให้ทำความเข้าใจก่อนว่าไม่แปลกที่ไพ่และกระดาษจะมีความเกี่ยวข้องกัน เพราะถ้าหากต้องการสืบหาต้นกำเนิดของไพ่ การเริ่มสืบหาจากประเทศที่มีการผลิต หรือการใช้กระดาษก่อนก็ถือเป็นการเริ่มต้นที่ค่อนข้างสมเหตุสมผล เพราะว่า “ไพ่” เป็นเกมที่จะต้องใช้วัสดุหลักเป็นกระดาษ จากนั้นค่อยพิมสีสันลวดลายสัญลักษณ์ต่าง ๆ ลงไปให้กระดาษแต่ละใบมีความแตกต่างกันในด้านสัญลักษณ์ของหน้าไพ่
ดังนั้น ถ้าเราอยากรู้ต้นกำเนิดของไพ่ ต้องตามไปดูที่ต้นกำเนิดของกระดาษ เพราะประเทศที่มีความสามารถในการผลิตกระดาษได้ ย่อมมีความสามารถที่จะดัดแปลงให้กระดาษกลายเป็นเกมไพ่ที่สร้างความบันเทิงได้นั่นเอง
- ทำไมเชื่อว่าจีนเป็นต้นกำเนิดของเกมไพ่
อย่างที่รู้กันดีว่าประเทศจีนจัดเป็นอีกประเทศหนึ่งที่เป็นแหล่งกำเนิดอารยธรรมโลกมากมาย จึงไม่แปลกที่ประเทศจีนจะเป็นจุดกำเนิดของเกมไพ่ด้วย เพราะจากประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาก็พบว่าชาวจีนมีการเล่นไพ่ประเภทต่าง ๆ เพื่อความบันเทิงมาอย่างช้านาน โดยหลักฐานที่ชี้ว่าประเทศจีนเป็นต้นกำเนิดของเกมไพ่ ได้แก่
- หลักฐานทางประวัติศาสตร์
ที่เชื่อกันว่าไพ่กำเนิดจากประเทศจีนนั้น เริ่มมาจากในปีค.ศ.1942 โลกได้มีการค้นพบกระดาษสำหรับเขียน ซึ่งเนื้อกระดาษต่างจากกระดาษปาปิรุสหรือกระดาษโบราณ บนหน้ากระดาษที่ค้นพบมีอักษรที่อ่านได้อยู่ประมาณ 20 ตัวถูกฝังอยู่ใต้ซากหอคอยโบราณที่ถูกทิ้งร้างโดยทหารจีนหลังสงครามสงบ จากนั้น เมื่อปี ค.ศ.1957 ได้ค้นพบแผ่นกระดาษที่เก่าแก่ที่สุดในโลกทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่มีความยาวด้านละ 10 เซนติเมตรอีกครั้ง ที่มณฑลส่านซี เมืองซีอาน ประเทศจีน โดยนักประวัติศาสตร์คาดว่ากระดาษนี้มีอายุตั้งแต่ช่วง 140-87 ปีก่อนคริสตกาล มีลักษณะเป็นกระดาษที่เนื้อหนาและหยาบ ใช้วิธีการทำแตกต่างจากการทำกระดาษปาปิรุสเช่นเดียวกัน
- บันทึกของบัณฑิตโอวหยางซิว
หลักฐานที่สำคัญนอกเหนือจากกระดาษโบราณแล้ว ยังมีบันทึกจากช่วงปี 1007-1072 ระบุว่า ไพ่กระดาษส่วนหนึ่งนั้นเกิดมาจากการเปลี่ยนหนังสือม้วนมาเป็นการใช้แผ่นกระดาษ รวมถึง Robert Temple ผู้เขียนหนังสือ ต้นกำเนิด 100 สิ่งแรกของโลก : The Genius of China ยังได้อธิบายเพิ่มเติมไว้อีกด้วยว่า ชาวจีนเป็นกลุ่มชนแรกที่คิดค้นไพ่กระดาษ อย่างช้าที่สุดก็ประมาณช่วงทศวรรษที่ 9 โดยการพิมพ์หน้าไพ่สมัยนั้นก็จะใช้ไม้แกะสลักเป็นแม่พิมพ์ ลงสีและลวดลายลงด้วยมือ มักได้แรงบันดาลใจมาจากรูปตัวละครต่าง ๆ จากความเชื่อ นิทานปรัมปราของจีน
- เกมไพ่เป็นที่นิยมในจีนสูงมาก
ด้วยความที่ไพ่เป็นเกมที่สร้างความบันเทิงได้ในทุกที่ ทุกเวลา ไม่เข้าใจากเหมือนอย่างการเล่นหมากรุก ทำให้ได้รับความนิยมแพร่หลายไปทุกหมู่เหล่า ทั้งเพื่อความบันเทิงและเพื่อฆ่าเวลาว่าง จนถึงขั้นที่ทางการจีนในสมัยทศวรรษที่ 18 นั้น ต้องออกประกาศห้ามข้าราชการเล่นไพ่ในเวลางานกันเลยทีเดียว
- การแพร่กระจายของ “ไพ่”
การแพร่กระจายวัฒนธรรมเป็นไปได้ 2 แบบ คือ จากการเดินทางไปมาระหว่างราชวงศ์ต่าง ๆ จนเกิดการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมตามธรรมชาติ และแบบที่ 2 คือจากการที่นักโทษชาวจีนถูกชาวอาหรับจับเป็นเชลยหลังการสู้รบที่เมืองซามาร์แคนด์ และได้มีการถ่ายทอดวิธีการทำกระดาษให้พวกอาหรับ ทำให้ชาวอาหรับมีความรู้ในการผลิตกระดาษและส่งขายให้ชาวยุโรป ทำให้หลังศตวรรษที่ 11 กระดาษได้เข้ามาแทนที่ปาปิรุส (กระดาษโบราณ) ในที่สุด การแพร่กระจายของไพ่ไปไกลอย่างไร้พรมแเดนแม้กระทั่งที่ประเทศเยอรมนีและสเปน ยังเคยค้นพบไพ่ที่เก่าแก่ที่สุดในช่วงปีค.ศ.1377 อีกด้วย
- อะไรคือเสน่ห์ของไพ่ ที่ทำให้ได้รับความนิยมจนถึงปัจจุบัน
ด้วยความที่ไพ่เป็นกระดาษที่สามารถนำมาประยุกต์ ปรับแปลง คิดกฎ กติกาการเล่นที่มีความท้าทาย สร้างความสับสนชวนขบคิดและเป็นการแข่งขันโดยไม่ต้องลงแรงหรือใช้อุปกรณ์อะไรมาก ทำให้ไพ่เป็นเกมที่สร้างความประทับใจให้กับคนรุ่นสู่รุ่น เพียงแค่กระดาษเล็ก ๆ ในมือก็สามารถสร้างความรู้สึกตื่นเต้นลุ้นระทึกที่ยิ่งใหญ่ให้กับผู้เล่นได้ทุกชนชั้น สิ่งเหล่านี้จึงถือเป็นเสน่ห์เฉพาะตัวของเกมไพ่ ที่ทำให้กลายเป็นเกมฮิตครองใจผู้คนมาได้ทุกยุคทุกสมัย เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ยาวนานและยังคงอยู่ต่อไปในปัจจุบัน
สรุป
หากเราลองมองย้อนกลับไปที่จุดกำเนิดและวิธีการส่งต่อวัฒนธรรมของคนทั้งโลกร่วมกันผ่านกระดาษ 1 สำรับที่เรียกว่า “ไพ่” แล้วนั้น ก็จะมองเห็นความยิ่งใหญ่และเสน่ห์ของเกมไพ่ที่อยู่เหนือกาลเวลา ที่ต่อให้เวลาเปลี่ยนผ่านไปกี่ยุคสมัยแต่ความดึงดูดโดยตัวมันเองได้ชวนให้ผู้เล่นได้ขบคิด ฝึกสมอง และหลอมรวมผู้คนต่างวัฒนธรรมด้วยภาษาแห่งกฎกติกาผ่าน “ไพ่” สำรับเดียวกัน จึงเรียกได้ว่าเกมไพ่นั้นเป็นอีกหนึ่งวัฒนธรรมที่มีคุณค่าของมนุษยชาติเราเลยทีเดียว
🌐 Website: https://thaiplayingcard.com/ 🛍️ Lazada Shop: https://www.lazada.co.th/shop/thai-playing-cards 🌐 Facebook: @thaiplayingcard 🌐 Line ID: @thaiplayingcard 🌐 IG: @thaiplayingcards 📱Tel: 065-525-2122
#thaiplayingcards #ไพ่ไทย #ไพ่ถูกกฎหมาย
